صدقه و دعا آداب ویژه ای دارد كه در منابع مختلف دینی و مذهبی نیز بسیار مورد تاكید قرار گرفته است از جمله در حدیث صحیح از حضرت امام صادق (ع) نقل است كه تصدق كن و در هر روز كه خواهی سفر برو.

در حدیث صحیح دیگر منقول است كه از آن حضرت پرسیدند: آیا كراهت دارد سفر كردن در روزی از روزها، مثل چهارشنبه و غیر آن ؟ و ایشان فرمودند: افتتاح سفر خود به تصدق بكن و هر وقت كه خواهی به در رو.

در حدیث صحیح دیگر منقول است كه ابن ابی عمیر گفت: من در علم نجوم نظر می كردم و طالع را می شناختم و در خاطرم می خلید در بعضی از ساعات بعضی از كارها را اختیار كردن. در این باب به خدمت حضرت امام موسی (ع) شكایت كردم.

ایشان فرمودند: هر گاه در دل تو چیزی بیفتد تصدق كن بر اول مسكینی كه می بینی و برو كه حق تعالی ضرر آن را از تو دفع می كند.

در حدیث دیگر از حضرت صادق (ع) منقول است كه هر كه در اول روز تصدق كند، حق تعالی نحوست آن روز را از او دفع می كند.

در حدیث دیگر منقول است كه چون امام زین العابدین (ع) به بعضی از مزرعه های خود می خواستند بروند، می خریدند سلامتی خود را از خدا به آن چه میسر می شد از تصدق و این تصدق را در وقتی می دادند كه پا در ركاب می گذاشتند و چون خدا آن حضرت را به سلامت برمی گردانید، شكر و حمد الهی می كردند و تصدق می كردند به آن چه میسر می شد.

در حدیث دیگری آمده است كه عبدالملك به خدمت امام صادق (ع) عرض كرد: من مبتلا به علم نجوم شده ام و گاهی می خواهم پی كاری بروم و به طالع نظر می كنم، می بینم كه در طالع شری هست. می نشینم و ترك رفتن می كنم و اگر طالع نیك می بینم، می روم. حضرت فرمودند: آن حاجت برآورده می شود. آیا حكم به نجوم می كنی ؟ گفت: بلی. فرمودند: كتاب های نجومت را بسوزان.

سید بن طاوس (ره) نیز روایت كرده است: چون خواهی متوجه سفری شوی، در چند وقت كه سفر كردن در آن اوقات كراهت دارد، پیش از متوجه شدن سفر، سوره حمد و قل اعوذ برب الناس و قل اعوذ برب الفلق و آیه الكرسی و سوره انا انزلناه و آخر آل عمران، ان فی خلق السموات و الارض. . . تا آخر سوره بخوان.

سپس بگو: اللهم بك یصول الصائل و بك یطول الطائل و لا حول لكل ذی حول الا بك و لا قوه یمتازها ذو القوه الا منك اسالك بصفوتك من خلقك و خیرتك من بریتك محمد نبیك و عترته و سلالته علیه و علیهم السلام صل علیه و علیهم و اكفنی شر هذا الیوم و ضره و ارزقنی خیره و یمنه و اقض لی فی متصرفاتی بحسن العافیه و بلوغ المحبه و الظفر بالامنیه و كفایه الطاغیه الغویه و كل ذی قدره لی علی اذیه حتی اكون فی جنه و عصمه من كل بلاء و نقمه و ابدلنی فیه من المخاوف امنا و من العوائق فیه یسرا حتی لا یصدنی صاد عن المراد و

لا یحل بی طارق من اذی العباد انك علی كل شی ء قدیر و الامور الیك تصیر یا من لیس كمثله شی ء و هو السمیع البصیر.

اما به هنگام بیرون رفتن از منزل و آغاز سفر آدابی وارد شده از جمله اینكه غسل كن و نماز و دعا بخوان. سید بن طاوس (ره) روایت كرده است كه چون اراده سفر نماید، سنت است كه غسل كند پیش از بیرون رفتن. در وقت غسل بگوید:

بسم الله و بالله و لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم و علی مله رسول الله و الصادقین عن الله صلوات الله علیهم اجمعین اللهم طهر به قلبی و اشرح به صدری و نور به قبری اللهم اجعله لی نورا و طهورا و حرزا و شفاء من كل داء وافه و عاهه و سوء مما اخاف و احذر و طهر قلبی و جوارحی و عظامی و دمی و شعری و بشری و مخی و عصبی و ما اقلت الارض منی اللهم اجعله لی شاهدا یوم حاجتی و فقری وفاقتی الیك یا رب العالمین انك علی كل شی ء قدیر.

در حدیث معتبر دیگری نقل شده است كه چون حضرت امام محمد باقر(ع) اراده سفری می كردند، عیال خود را در حجره ای جمع می كردند و این دعا را می خواندند: اللهم انی استودعك الغداه نفسی و مالی و اهلی و ولدی و الشاهد منا و الغائب اللهم احفظنا و احفظ علینا اللهم اجعلنا فی جوارك اللهم لا تسلبنا نعمتك و لا تغیر ما بنا من عافیتك و فصلك.

در حدیث معتبر دیگری نقل است كه چون امام صادق (ع) اراده سفر می كردند، این دعا را می خواندند: اللهم خل سبیلنا و احسن یسیرنا و اعظم عافیتنا.

در روایت دیگر منقول است كه چون رسول اكرم (ص) اراده سفری می كردند، این دعا می خواندند: اللهم بك انتشرت و الیك توجهت و بك اعتصمت انت ثقتی و رجائی اللهم اكفنی ما اهمنی و ما لا اهم له و ما انت اعلم به منی اللهم زودنی التقوی و اغفرلی و وجهنی الی الخیر حیث ما توجهت.

در حدیث معتبر از موسی بن جعفر (ع) منقول است كه هر كه اراده سفری كند و در خانه خود بایستد و به جانبی كه اراده دارد كه متوجه شود، پس سوره حمد را از پیش رو و جانب راست و جانب چپ بخواند و آیه الكرسی را نیز از پیش رو و از جانب راست و از جانب چپ بخواند. پس بگوید: اللهم احفظنی و احفظ ما معی و سلمنی و سلم ما معی و بلغنی و بلغ ما معی ببلاغك الحسن الجمیل. حق تعالی حفظ كند او را و آن چه با اوست و به سلامت دارد او را و آن چه با اوست و برساند او را و آن چه با اوست.

سید بن طاوس (ره ) روایت كرده است كه چون بر در خانه بایستد، تسبیح حضرت فاطمه (س) بخواند و سوره حمد و آیه الكرسی را بخواند.

پس بگوید: اللهم الیك وجهت وجهی و علیك خلفت اهلی و مالی و ما خولتنی قد وثقت بك فلا تخیبنی یا من لا یخیب من اراده و لا یضیع من حفظه اللهم صل علی محمد و آل محمد و احفظنی فیما غبت عنه و لا تكلنی الی نفسی یا ارحم الراحمین اللهم بلغنی ما توجهت له و سبب لی المراد و سخر لی عبادك و بلادك و ارزقنی زیاره نبیك و ولیك امیر المومنین و الائمه من ولده و جمیع اهل بیته و علیهم السلام و مدنی منك بالمعونه فی جمیع احوالی و لا تكلنی الی نفسی و لا الی غیری فاكل و اعطب و زودنی و التقوی و اغفر لی فی الاخره و لاولی اللهم اوجه من توجه الیك.

فراهنگ 1883**1588